عبدالعزیز مولودی

بنابه گزارش خبرگزاریها، شرکت‌کنندگان در همه‌پرسی برای تغییر موادی از قانون اساسی در ونزوئلا به درخواست هوگو چاوز، رئیس‌جمهور این کشور رأی مخالف دادند.
روز دوشنبه، ۱۲ آذر کمیته نظارت بر انتخابات ونزوئلا اعلام کرد که بر اساس نتیجه شمارش آرا در همه‌پرسی روز یکشنبه، تعداد آرای مخالف ۵۱ درصد و شمار آرای موافق 49 درصد بوده و به این ترتیب، پیشنهادهای هوگو چاوز با اکثریت مطلق آرا رد شد. وی خواستار تغییر در دهها ماده از قانون اساسی ونزوئلا شده بود تا زمان تصدی‌گری خود را در مقام ریاست جمهوری نامحدود(تا پایان عمر) نماید. برخی دیگر از تغییرات مربوط به افزایش قدرت دولت و شخص رئیس‌جمهور بود. البته آقای چاوز قبلاً اعلام کرده بود که اگر مردم درخواست‌های وی را نپذیرند، او تمکین خواهد کرد. مردم ونزوئلا متشکل از احزاب مخالف و دانشجویان که در صف اول اعتراضات قرار داشتند، در مخالفت با خواسته‌های دولت و آنچه که برنامه‌ای برای حذف دموکراسی و سرکوب آزادی و تلاش برای برقراری دیکتاتوری شبیه به نظام حکومتی کوبا می‌خواندند، دست به تظاهرات زدند.
آقای چاوز در یک کنفرانس مطبوعاتی‌ زنده بعد از اعلام نتایج، به شکست خود اعتراف کرد و از هوادارنش خواست نتیجه‌ی همه‌پرسی را به رسمیت بشناسند. در عین حال، وی تاسال ۲۰۱۳ میلادی در این مقام باقی است و بعید نیست که باز بخواهد در طول این دوره به شکلی دیگر تغییرات مورد نظر خود را وارد قانون اساسی ونزوئلا نماید.
آقای چاوز از حامیان فیدل کاسترو، رهبر کوبا، در منطقه است و با آقای احمدی نژاد، روابط دوستانه‌ای دارد. علاوه بر اینها، دولت‌ ونزوئلا و دولت نهم در ایران در زمینه گرایش‌های ضدامپریالیستی‌ (ضد آمریکایی) شباهت‌های آشکاری با هم دارند. برخی دیگر از شباهتهای موجود، عبارتند از تمایل به اقتدارگرایی در داخل و برخی گرایش‌های شبه‌سوسیالیستی معطوف به اقشار فقیر جامعه (سهام عدالت در ایران). این شباهت باعث شده که تفاوت عمده‌ای که دو دولت با هم دارند مورد بی‌توجهی قرار بگیرد. در ونزوئلا نهادهایی مانند شورای نگهبان در ایران وجود ندارد. بنا به تفسیر خاصی که شورای نگهبان از وظایف خود دارد (و چندان منطبق با خواست قانونگذار نیست،) شورا در همه مراحل انتخابات از بررسی صلاحیت کاندیداها گرفته تا نحوه برگزاری و حتی اعلام نتایج دخالت مستقیم داشته و طی انتخابات مکرری که در دوره‌های گذشته برگزار شده است ضمن جلوگیری از کاندیداتوری بسیاری افراد (که در میان آنها همواره افراد مورد اعتماد مردم وجود داشته‌اند) در برخی از حوزه‌ها نیز با ابطال نتیجه بدست آمده، همواره از گروه محافظه‌کار و اقتدارگرای حاکم حمایت کرده‌اند. در انتخابات برای مجلس هشتم نیز که در اسفندماه سال جاری برگزار می‌شود، از حالا بیم زیادی وجود دارد که شورای مذکور باز هم رویه قبلی خود را در حذف رقبا و منتقدان دولت ادامه داده و مانع از ورود آنها به مجلس هشتم گردد. در حالی که دولت فعلی ونزوئلا و شخص هوگو چاوز در غیاب وجود چنین نهادهایی، نه تنها در برابر قوانین موجود و آرای آگاهانه جامعه مقاومت نکرده‌اند، بلکه مانند مورد اخیر به صراحت شکست خود را پذیرفته و از حامیان خود خواسته‌اند تا به نتیجه انتخابات تمکین نمایند. وجود این تفاوت اساسی میان دو دولت، بیانگر آن است که جامعه و مردم ونزوئلا شانس و زمینه مساعدتری برای تغییر و توسعه به نسبت جامعه ایرانی دارند.